Groothoeklens en zwartwit-film

Onlangs kwam ik in mijn mappen met foto’s een drietal foto’s tegen waarvan ik vind dat ze wel een eigen blogje waard zijn.

Het is alweer even geleden dat ik in mijn fototas een Leica M3 met een Leitz Super-Angulon 21mm lens meenam. De Super-Angulon is een bijzondere lens. Het was in zijn tijd een extreme groothoeklens, een 21mm lens maken was in de jaren vijftig geen eenvoudige opgave. Het was zo ingewikkeld, dat Leitz de opdracht uitbesteedde aan Schneider-Kreuznach, een andere beroemde Duitse lensmaker met een decennialange reputatie op het gebied van lenzen voor grootformaat-, middelformaat- en kleinbeeld-camera’s.

Het verhaal gaat dat toen de mensen van Leitz de lens testten, ze aan Schneider-Kreuznach terugmeldden dat er iets mis moest zijn met de lens, omdat de testresultaten de theoretische maximale scherpte overschreden. Het antwoord kwam van Schneider: “Mooi, dat was de bedoeling.”

Alle theoretische babbels over ontwerp en scherpte op een stokje, het is gewoon een bijzondere lens in hoe hij het beeld vastlegt. Erg scherp, maar vooral in het midden van het beeld. Ondertijd is het verlies aan scherpte heel natuurlijk voor het menselijk oog, waardoor de lens een uitzonderlijke dieptewerking lijkt te krijgen.

 

Groningen, Noorderplantsoen. Mei 2011. Leica M3 en Super-Angulon 3.4/21mm. Rollei Retro 100 film. 

 

 

Johan Niels Kuiper Fotograaf in Assen - Bevrijdingsfestival Drenthe - Moke, live

Assen, Bevrijdingsfestival. Moke speelt live. Mei 2011. Leica M3 en super-Angulon 3.4/21mm. Rollei Retro 100 film. Roodfilter.

 

 

Ook met portretten is er iets bijzonders aan de hand. 

Het is nogal ongebruikelijk om een groothoeklens voor portretten te gebruiken. Want een groothoeklens zorgt er meestal voor dat het hoofd van de geportretteerde ‘uitrekt’ en de neus naar voren wordt getrokken in het beeld, iets waarvan niemand knapper wordt!

Wonderlijk genoeg is daar bij de Super-Angulon geen sprake van als je de verhoudingen van de geportretteerde en de omgeving in de gaten houdt. Het portret van mijn zoon hieronder werd gemaakt in afwachting van de bediening in een restaurant en het is levensecht, zoals een portret hoort te zijn. Je kunt aan de hoek van de stoelleuning onderin het beeld zien hoe dichtbij ik zat, en toch lijkt hij op een armlengte afstand te zitten! De groothoek heeft de neiging alle onderwerpen ‘op afstand te zetten’ in het beeld en dat is logisch als je bedenkt dat het een lens is die werd ontworpen om overzichten van landschappen, gebouwen en scenes mee te fotograferen. Voor een portret in een kleine ruimte of van dichtbij kan dat echter ook heel goed werken.

 

Johan Niels Kuiper Fotograaf in Assen - Leica Super Angulon 21mm - portrait

Aan tafel. Leica M3, Super-Angulon 3.4/21mm, Rollei Retro 100 film.

 

Alle foto’s op deze pagina zijn op Rollei Retro 100 zwartwitfilm geschoten. 

Het is een ideale film om thuis te ontwikkelen, ik gebruik er Rodinal voor in 1:100 verhouding en ontwikkel de film met ‘stand development’, één uur in de ontwikkelaar. Het is nogal een afwijkend procedé, maar er zijn goede resultaten mee te behalen als je het zorgvuldig aanpakt en weet wat je doet.

Kan je die film dan nog krijgen? Jazeker! Sterker nog, Rollei Retro werd in 2009 geïntroduceerd en is dus een nieuwe film. Ik heb er wel meteen een voorraadje van in de vriezer gelegd, want je weet maar nooit…

 

Een blogpost over moderne films en het thuis zwartwitfilm ontwikkelen ervan schrijf ik binnenkort wel eens, het is niet zo moeilijk als het lijkt en als je ook thuis kunt scannen is het nog altijd mogelijk om de ene dag te fotograferen en de volgende dag de resultaten online te publiceren!

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.